highlike

LUK VAN SOOM

NOLI ME TANGERE

LUK VAN SOOM

source: lukvansoom

“Noli me tangere”, “raak me niet aan”. Het is een van de klassieke thema’s uit de kunstgeschiedenis. Fra Angelico en Giotto, Titiaan en Rubens, en nog zovele andere kunstenaars hebben deze beroemde frase uit het Johannesevangelie (hfst 20, 16-17) verbeeld. “Raak me niet aan”, zegt Christus tegen Maria Magdalena wanneer zij hem in opperste verbazing uit het graf ziet verschijnen. In die ene zin zitten alle verlangens samengebald tussen angst en verlangen. “Raak me niet aan”. Bestond Christus op dat moment van “verschijning” alleen uit licht en kon hij niet aangeraakt worden. Het licht van de boom is in alle kleuren zichtbaar aanwezig, maar het kan ook niet aangeraakt worden. Luk van Soom geeft hiermee een heel eigen, eigentijdse en eigenzinnige interpretatie aan deze zin.

In het Nederlandse Zorgcentrum De Archipel in Almere zijn verschillende diensten gehuisvest: een rusthuis, een huisarts, een fysiotherapeut, maatschappelijk werker, apotheek en thuiszorgcentrale. Daarnaast zijn er voorzieningen als winkels en een café-restaurant met terras en een grote tuin. Toen men Luk Van Soom vroeg om hiervoor een dynamisch beeld te ontwerpen, creëerde hij zijn eerste stalen lampenboom, met takken (armen) die wel 15 meter hoog uitwaaieren naar de onbereikbare lucht. Elke tak eindigend op een aluminium lampenkap, verguld met bladgoud. Deze lichtbron, soms is blauw, soms rood, soms geel, kan alle kleuren van de regenboog aannemen.

Omdat de site in Almere nog niet bouwklaar was toen de boom af was, stond hij tijdens de zomermaanden van 2006 ook opgesteld op de tentoonstelling Beaufort. Daarna werd hij ontmanteld en in een aangepaste versie begin mei 2007 weer opgebouw in Almere.

“Al bij de eerste schetsen en maquettes ging ik uit van een staalconstructie. Het was zo voor de hand liggend om stalen buizen te gebruiken om de stam en de takken te construeren. Het was ook de enige manier om dit huzarenstukje op technisch vlak voor mekaar te krijgen. De buizen, bochten en conische verloopstukken werden met flenzen en bouten aan elkaar bevestigd, waardoor er een perfecte industriële boomconstructie ontstond. Deze verbindingen maakten het iets gemakkelijker om alles te vervoeren en in het galvanisatiebad te krijgen. Het groeipatroon van de takken, die onderling vechten om de beste plaats, kon zo ook het best nagebootst worden.”

“Ik wilde eigenlijk het uitzicht benaderen van de surrealistische sfeer die ‘s nachts hangt rond een felverlichte petroleumraffinaderij. In enkele maanden tijd zijn we erin geslaagd in staal een honderdjarige boom te maken. Een boom die je betovert met al zijn kleuren als je eronder gaat staan.”
.
.
.
.
.
.
.
source: ifthenisnoweu

Aan de Belgische kust werd in 2006 de Triënnale Beaufort02 met het motto ‘kust brengt kunst’ gehouden. Voor deze internationale kunstmanifestatie ontwierp de Vlaamse kunstenaar Luk van Soom het kunstwerk “Noli me tangere”. Een stalen boom waarvan de takken wel vijftien meter hoog reiken. Aan de uiteinden van de takken draagt hij gouden en lichtgevende vruchten van aluminium die verschillende kleuren kunnen geven. Soms is dat blauw, soms rood, soms geel: alle kleuren van de regenboog schijnt de boom.

Voor de kunstenaar was het gebruik van staal voor deze sculptuur voor de hand liggend. Stalen buizen werden gebruikt, zowel voor de stam als de takken. De buizen, bochten en conische verloopstukken werden door constructeur Moker uit het Belgische Boom met flenzen en bouten aan elkaar bevestigd. Zo ontstond een perfecte industriële boomconstructie.

Noli me tangere (raak me niet aan) is een van de klassieke thema’s uit de kunstgeschiedenis. Fra Angelico en Giotto, Titiaan en Rubens, en nog zovele andere kunstenaars hebben deze beroemde frase uit Johannes 20: 16-17 verbeeld. “Raak me niet aan”, zegt Christus tegen Maria Magdalena wanneer zij hem op Paasmorgen in opperste verbazing uit het graf ziet verschijnen. Hij was gekruisigd en gestorven, maar nu stond Hij voor haar, levend in licht. “Raak me niet aan” In die ene zin zitten alle verlangens samengebald tussen angst en verlangen.

Luk van Soom geeft een hele eigen, eigentijdse en eigenzinnige interpretatie aan deze zin. Zijn boom is een reconstructie van de boom waar Christus en Maria Magdalena elkaar ontmoeten na de verrijzenis. Aan de uiteinden van de takken schijnt ’s nachts het licht. Het licht zichtbaar voor het oog maar ongrijpbaar voor de handen. Vandaar ‘Noli me tangere’. De kunstenaar wil duidelijk maken dat het kunstwerk pas een kunstwerk is als het ‘aan’ is, dus als het licht geeft.

De boom die Van Soom maakte voor Beaufort02 werd aangekocht door de gemeente Almere en verhuisde in 2007 naar de tuin van Zorgcentrum De Archipel. Het zorgcentrum, dat in 2003 naar een ontwerp van Loof & van Stigt Architecten uit Amsterdam gebouwd is, ligt ingebed in de Literatuurwijk op het snijpunt van het Arthur van Schendelpad en de Poëziestraat. Eén vleugel van het complex is korter dan de andere, waardoor er een binnentuin is ontstaan. De boom, die symbolisch als levensboom kan worden opgevat, krijgt op deze locatie een speciale betekenis. ‘Noli me tangere’ is een lichtgevende boom van hoop en glorie.

Kunstenaar

De Belgische kunstenaar Luk van Soom is op 27 oktober 1956 in Turnhout geboren. Van 1968 tot 1973 studeerde hij voor Schrijnwerker (meubelmaker) op de Technische School Turnhout. Door de plaatselijke meubelmaker wordt hij geïnspireerd tot het maken van beeldhouwkunst. Van 1973 tot 1975 volgt Van Soom avondstudies aan de Academie voor Schone Kunsten in Turnhout. Vervolgens volgde hij van 1976 tot 1980 een studie Beeldhouwen aan de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten te Antwerpen. Van 1990 tot 1993 is Luk van Soom professor aan de Amsterdamse Rietveld Academie. Van 1990 tot heden is hij professor aan de Academie St. Joost in Breda en vanaf 1997 tot 2003 professor aan de Academie voor Schone Kunsten te Antwerpen.

Veel beelden van Luk van Soom wijzen naar de hemel, naar het wit van de wolken. Ze staan op hoge poten, krullen zich in bochten om maar niet teveel de bodem te raken. Niettemin verwijzen de sculpturen ook naar de aarde, naar de grond en naar de plek waar ze vandaan komen. Eén van zijn specialiteiten is het boetseren van beelden in klei. Al die beelden komen uit die ene kleiton in het atelier. Is het afgietsel klaar, dan verdwijnt alles terug in de ton. Van Soom werkt ook met andere materialen waaronder staal, aluminium en kunststoffen.

Het beeld ‘De avonturen van Lucianus van Somosota’ heeft grote overeenkomsten met de ‘Zwemmer’ dat in Lelystad staat. In 2003 wordt in Groningen het kunstwerk ‘Madonna van de Nevelen’ geplaatst een 2e afgietsel van een beeld dat in België staat. In 2007 is in Almere de kunstboom ‘Noli me tangere’ geplaatst. In Nieuwleusden is eenzelfde boom in 2008 onthuld.

Uitspraak van de Kunstenaar: “Mijn beelden hoeven niet de Uwen te zijn. Ieder kan en mag mijn beelden interpreteren zoals hij of zij wil. Iedereen is letterlijk vrij om erin te zien wat hij of zij wil. Die vrijheid is de essentie van kunst. De vrijheid is essentie van het leven toutcourt”.
.
.
.
.
.
.
.
source: beeldenparkbe

Luk Van Soom is beeldhouwer. Hij ontwikkelde een fantasierijke figuratieve beeldtaal: diepzeeduikers, bergbeklimmers, ballonvaarders, kortom reizigers met een roeping, meet hij met zijn typische frivole toets bizarre pakjes aan. Voor Beaufort02 stond een metalen boom van 12 meter hoog in het strandzand voor de duinen. Aan het uiteinde van de takken werden met bladgoud bedekte straatlantaarns gemonteerd. Sommige takken zijn voorzien van Van Sooms typerende krulmotief. Bij valavond lichtte de boom op en was er een lichtspel van kleuren te zien, surreëel.
.
.
.
.
.
.
.
source: lukvansoom

Luk Van Soom is een Belgisch beeldend kunstenaar met een indrukwekkend CV. Hij werd op 27 oktober 1956 in de Antwerpse Kempen geboren en zette op zijn zeventiende zijn eerste stappen in de kunstwereld. Veertig jaar later heeft hij tal van tentoonstellingen, opdrachten en projecten in binnen- en buitenland op zijn naam. Zo vertegenwoordigde hij België op de Wereldtentoonstelling van Sevilla in 1992, zette hij voor Beaufort (2006) een twaalf meter hoge metalen lampenboom op het strand, en creëerde hij met monumentale beelden als Walhalla (1993) en De Man van Atlantis (2003) herkenbare stadsgezichten in steden als Antwerpen en Brussel. Van Soom is een verteller die de realiteit naar zijn hand zet met grote stielvaardigheid en muurvast vertrouwen in de kracht van zijn kunst. Een sterrenmaker die met open blik en handen naar de hemel reikt, maar met zijn voeten verankerd blijft in de Kempense klei.